hhg5fdh4k3j

Ο Νάρτηκας ή Άρτηκας

Εκτύπωση
Τελευταία Ενημέρωση στις Τρίτη, 03 Φεβρουαρίου 2015

 

Στο κέντρο του χωριού, προς το νοτιοανατολικό τμήμα, βρίσκεται ο Άρτηκας. Ένα ιστορικό κτήριο, όπου στεγάστηκαν κατά διαστήματα, αργαλειοί για το μετάξι, χώροι συνεστιάσεων των πανηγύρεων, σχολείο, θέατρο, κοινοτικά και συνεταιριστικά γραφεία, ιατρείο και αποθήκες του Συνεταιρισμού. Πρόκειται για ένα μακρόστενο επιβλητικό κτήριο μήκους περίπου 20 μέτρων και πλάτους πάνω από 6 μέτρα. Την ονομασία Άρτηκας, έφερε από πολύ παλιά και έτσι συναντάται στους Νοταριακούς Κώδικες του χωριού. Η ονομασία του κτηρίου, προφανώς σχετίζεται με το σχήμα του. 

 Νάρθηξ, αποκαλείτο ο πρόναος στους αρχαίους ελληνικούς ναούς, που κατόπιν υιοθετήθηκε από τους χριστιανούς, ως ο χώρος για τους αβάπτιστους. Από τον Νάρθηκα, πολλές εκκλησίες έλαβαν τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα ρυθμού Βασιλικής, όπως είναι και οι περισσότερες εκκλησίες στην περιοχή μας. Νάρθηκες αποκαλούσαν τα στενόμακρα μικρά κιβώτια που χρησιμοποιούσαν από την αρχαιότητα για την φύλαξη φαρμάκων, μύρων και κοσμημάτων. Τα έφτιαχναν από τον εξωτερικό φλοιό του φυτού Νάρθηκα, ένα είδος κουφόδεντρου, που το άνθος του και το σχήμα του μοιάζει με το μάραθο, μόνο που γίνεται ψηλό μέχρι και 4 μέτρα. Πιθανόν από το μακρόστενο σχήμα των κιβωτίων που αποκαλούσαν νάρθηκες, έλαβαν κατόπιν την ονομασία και τα κτήρια που προσομοίαζαν με το σχήμα αυτό.Άρθρο

Έτσι θα αποκάλεσαν κάποτε και το μακρόστενο κτήριο που κτίστηκε στο χωριό μας. Αναφέροντας την φράση "εις τον Νάρθηκα", με την πάροδο του χρόνου, αντικαταστάθηκε το θ από το τ, αφομοιώθηκε το αρχικό κεφαλαίο Ν και επικράτησε η φράση εις τον Άρτηκα. Μέχρι το 1881 που έγινε ο Μεγάλος χαλασμός, ο σεισμός που προκάλεσε ζημιές και θύματα σχεδόν σε όλο το νησί, ο Άρτηκας, ήταν μόνο ισόγειο. Στην συνέχεια, αναστηλώθηκε και κτίσθηκε ο επάνω χώρος, με δύο σκάλες συμμετρικές ως προς την κεντρική είσοδο του επάνω χώρου. Ολοκληρώθηκε και το 1918 στεγάστηκε εκεί το σχολείο.

Επάνω, αριστερά μπαίνοντας, διαμορφώθηκαν χώροι διαμονής (δωμάτιο, κουζίνα, τουαλέτα) για το δάσκαλο που ήταν πάντοτε από άλλο χωριό. Στη μέση του ήταν ο χώρος για να παίζουν τα παιδιά στα διαλλείματα στις βροχερές και κρύες μέρες. Το υπόλοιπο τρίτο του χώρου δεξιά, ήταν η αίθουσα διδασκαλίας. Αργότερα, όταν κτίσθηκε το νέο σχολείο, διαμορφώθηκαν οι χώροι. Δεξιά, έγιναν γραφεία και το υπόλοιπο έγινε αίθουσα προβολής. Στο ισόγειο, όπου παλιά πριν τον σεισμό, γινόταν η συνεστίαση του πανηγυριού το Άϊ Γιαννιού, αφότου σταμάτησε το έθιμο, περίπου το 1926, έγινε αποκλειστικά, χώρος αποθήκευσης της παραγόμενης μαστίχας, λιπασμάτων και γεωργικών μηχανημάτων του Συνεταιρισμού.

Είναι πλέον πολλά χρόνια, που ο χώρος αυτός, κυρίως ο επάνω, είναι ανεκμετάλλευτος και «μόνος». Ήταν ο πιο ζωντανός χώρος, πιο ζωντανός και από το λειβάδι, την πλατεία του χωριού και χρόνια τώρα μένει εκεί σαν ξεχασμένος. Όχι τόσο από τους κατοίκους που μένουν ακόμα εκεί αλλά κυρίως από τους νεότερους και τους επισκέπτες. Η ιδέα για την διαμόρφωση του χώρου σε ένα λαογραφικό μουσείο ή κάτι άλλο σχετικό, για να μην αδικηθεί κανείς, έχει περάσει από την σκέψη πολλών συγχωριανών. Σήμερα μετά την ανακαίνιση που έγινε, ίσως θα πρέπει να ξεκινήσει σιγά-σιγά, η μελέτη για μια τέτοια κίνηση.

Σχετική φωτογραφία στο άρθρο:

http://www.patrika.gr/index.php/el/xorotajia/ekklisies-kai-sxoleia

Tuesday the 19th. Copyright patrika.gr 2013