hhg5fdh4k3j

Η γη μας και οι καλλιέργειες διατροφής

Εκτύπωση
Τελευταία Ενημέρωση στις Πέμπτη, 13 Νοεμβρίου 2014

Το χωριό μας δεν έχει κάμπο ή πεδινές εκτάσεις. Όλα τα χωράφια είναι σε επικλινή εδάφη. Με τους αιώνες αυτές οι πλαγιές, έλαβαν την κλιμακωτή μορφή τους. Κτίστηκαν τοίχοι μόνο με πέτρα, να συγκρατούν τα χώματα. Τα λένε σκάλες ή σκαλιά.

Παλαιότερα, η έκταση που κατείχε κάθε οικογένεια από αυτές που χαρακτηρίζονταν ως εύπορες, ήταν συγκεντρωμένη σε μερικά αγροτεμάχια μεγάλης έκτασης, περίπου 15 στρέμματα ανά τεμάχιο. Σε αυτό βοήθησαν και οι άγραφοι νόμοι που τηρούσαν οι παλιοί. Αν πουλούσε κάποιος γη, πρώτα έπρεπε να το πει στους γείτονες που είχαν γη δίπλα. Αν δεν τους ενδιέφερε κατόπιν μπορούσε να απευθυνθεί σε άλλους. Αν δεν τηρούσαν τον κανόνα υπήρχε ποινή και έτσι αυτό βοηθούσε στη διατήρηση των μεγάλων αγροτεμαχίων και την αποφυγή του κατακερματισμού της γης. Όταν αυξήθηκε ο πληθυσμός αρκετά και όταν πλέον δεν τηρούνταν οι κανόνες, η ιδιοκτησία της γης μετατράπηκε σε πολλά μικρά χωράφια όπως την ξέρουμε σήμερα.

Όπως και να’χε, η σημασία της γης ήταν μεγάλη. Όσο μεγαλύτερη ήταν η έκταση τόσο περισσότερες καλλιέργειες μπορούσε να έχει κάποιος και το αντίθετο. Έτσι κάποιοι που στερούνταν γης, παρείχαν εργασία σε χωράφια άλλων που τους περίσσευε η γη, αντί «πινακίου φακής», για ένα πιάτο φαγητό.

Οι βασικές καλλιέργειες, ήταν ανέκαθεν από τους αρχαίους χρόνους, τα δημητριακά, το κρασί και το λάδι. Με την βοήθεια των ζώων και με ατομικά εργαλεία, όργωναν και θέριζαν τη γη. Δεν υπήρχαν φάρμακα ούτε λιπάσματα, υπήρχε όμως βροχόπτωση αρκετή και υπήρχε και λογική στον τρόπο που καλλιεργούσαν. Εναλλάσσοντας τις καλλιέργειες, από την μια απέφευγαν την εξάντληση του εδάφους και από την άλλη το ενίσχυαν. Τα χόρτα τα χαλούσαν με δεύτερο επιφανειακό όργωμα ή με εργαλεία.

Το αλώνισμα γινόταν σε αλώνια που ήταν σε επίκαιρα κατάλληλα σημεία ή σε αλώνια μιας χρήσεως που έφτιαχναν σε ένα σημείο του χωραφιού όταν αυτό βρίσκονταν μακριά από πέτρινο αλώνι. Τα έστρωναν με κοπριές ή με ένα μείγμα νερού με φύκια της θάλασσας, προκειμένου να μην ανακατεύετε ο σπόρος με το χώμα. Δεν πετούσαν τίποτα από ότι έβγαινε. Τα άχυρα ήταν πολύτιμη τροφή για τα ζώα και ήταν και βοηθητικό οικοδομικό υλικό. Με το σιτάρι κυρίως έφτιαχναν ποικιλία ζυμαρικών εκτός από ψωμί και αρτοπαρασκευάσματα.

Κάθε οικογένεια είχε και ένα αμπέλι και υπήρχαν πολλές ποικιλίες σταφυλιών.  Κάθε σπίτι είχε και ένα κτιστό πατητήρι για να πατήσουν εκεί τα σταφύλια. Προηγουμένως τα ανέβαζαν στις επίπεδες στέγες των σπιτιών στα δώματα, λόγω έλλειψης άλλων χώρων, όπου τα άπλωναν για να λιαστούνε να είναι έτοιμα να τα πατήσουνε. Γιαυτό τον λόγο το κρασί που έβγαινε ήταν δυνατό. Έριχναν τον μούστο όπως έβγαινε σε ένα πιθάρι και δεν το σφράγιζαν παρά μόνο το σκέπαζαν. Σε κάθε τραπέζι είχαν πάντα μια κανάτα για να πιούνε. Δεν το πουλούσαν αλλά το κατανάλωναν όλο. Επειδή δεν υπήρχε ζάχαρη, έφτιαχναν από τον μούστο πετιμέζι για να το χρησιμοποιούν σαν γλυκαντική ουσία όπου χρειαζόταν. Παλιά, τους βαριούς χειμώνες, τα ξημερώματα πριν πάνε να οργώσουν, έριχναν στην τροφή της αγελάδας μια κούπα κρασί για να πάρει δύναμη.

Το λάδι ήταν πάντα η ευλογημένη τροφή. Μόνο του μπορούσε να θρέψει τον ανθρώπινο οργανισμό που τότε είχε μεγάλη έλλειψη θερμιδικών ουσιών. Οι ελιές μας, τα δέντρα μας, είναι ψηλές και όταν υπάρχει βροχόπτωση καλή, γεμίζουν. Το μάζεμα ξεκινούσε παλιά με τον Οκτώβρη όταν έπεφταν οι πρώτε ξερές ελιές που κι΄αυτές τις έκαμναν λάδι. Επειδή ήταν δύσκολο να ρίξουν τον καρπό από τα μεγάλα δέντρα, μάζευαν σταδιακά όταν ωρίμαζαν μέχρι και τον Φλεβάρη καμιά φορά. Όλο αυτό το διάστημα παλιά, μάζευαν μια-μια τον καρπό της ελιάς από το χώμα και όταν γίνονταν αρκετός πήγαιναν στα λιοτρίβια του χωριού για να πάρουν το λάδι. Υπήρχαν πολλά λιοτρίβια μέσα στο χωριό, τα οποία κινούσαν ζώα και άνθρωποι. Το λάδι που έβγαινε ήταν βιολογικό εντελώς και γι’αυτο στα πιθάρια όπου το αποθήκευαν διατηρούνταν και τέσσερα χρόνια.

Οι ελιές μας, δίνουν και την περίφημη χουρμάδα ή θρούμπα. Είναι ελιές που γλυκαίνουν μόνες τους πάνω στα κλωνάρια και έτσι τρώγονται αμέσως δίχως καμιά άλλη επεξεργασία. Όπως και τις πικρές ελιές τις συντηρούσαν και αυτές με αλάτι σε πιθάρια σε μεγάλες ποσότητες. Ψωμί κι ελιά ήταν το βασικό γεύμα στα χωράφια ή όπου αλλού δούλευαν.

Την βασική διατροφή συμπλήρωναν τα όσπρια. Φακές, κουκιά, ρεβίθια, αρακάς, φασόλια κ.α. Το μισό βδομαδιάτικο φαγητό ήταν από όσπρια. Καλλιεργώντας όσπρια στα χωράφια συνέβαλαν στον εμπλουτισμό της γης με άζωτο που άφηναν στις ρίζες τους αυτά τα φυτά.

 

Φωτογραφίες σχετικές με τα δημητριακά

Φωτογραφίες σχετικές με το κρασί και το ρακί

Φωτογραφίες σχετικές με τις ελιές

Tuesday the 19th. Copyright patrika.gr 2013