Το νερό καθοριστικός παράγοντας και το ξύλο ως πηγή ενέργειας
Το νερό ήταν ανέκαθεν το καθοριστικό στοιχείο για την ζωή. Όπου υπήρχε νερό για όλο το χρόνο, εκεί δημιουργούνταν οικισμός.
Η έντονη βροχόπτωση που υπήρχε παλιά, τροφοδοτούσε το έδαφος σε βαθμό που σε διάφορα σημεία δεν έπαυε να ρέει ακόμα και τους θερινούς μήνες. Δεν υπήρχαν ποτάμια παρά μόνο χείμαρροι. Οι πηγές δεν έρεαν σε έντονη μορφή παρά συγκέντρωναν λίγο νερό.
Τα έλεγαν καμάρια και τα σκέπαζαν με πέτρινο κτίσμα σε μορφή καμάρας. Εκεί μπορούσαν παλιά να εγκατασταθούν όπως και γύρω από πηγάδια Τα σημεία όπου αποφάσιζαν να ανοίξουν πηγάδι, τα εντόπιζαν οι ραβδοσκόποι, άτομα με ιδιαίτερες ευαισθησίες στον εντοπισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Ορισμένα από τα πηγάδια, ανοίχθηκαν από την κοινότητα αν και βρίσκονται μέσα σε ιδιωτική περιουσία αλλά ανήκουν σε όλους.
Ήταν τόση η σημασία των πηγαδιών, έτσι ώστε όταν γινόταν διαθήκη, φρόντιζαν οι γονείς να παραχωρήσουν δικαιώματα του πηγαδιού, σε όλα τους τα παιδιά. Εκεί έπλεναν τα ρούχα τους, φύτευαν το περιβόλι και ένα μικρό κήπο. Ακόμα και σήμερα που το νερό στις γεωτρήσεις δεν φτάνει, φαίνεται πόσο διευκολύνονται στους κήπους όσοι έχουν πηγάδι που έχει ακόμα νερό. Γιατί όλοι σχεδόν έχουν από ένα πηγάδι, αλλά τα περισσότερα είναι πλέον ξερά.
Πηγή ενέργειας ήταν τα ξύλα. Ζέσταιναν νερό για να πλύνουν τα ρούχα, άναβαν τον φούρνο για να ψήσουν ψωμί, μαγείρευαν και το χειμώνα ζέσταιναν τα σπίτια τους. Ήταν τόση η ανάγκη για να κάψουν ξύλα που δεν
επαρκούσαν όσα έκοβαν από τις ελιές και τα σκίνα. Έτσι πήγαιναν μακριά σε μέρη ακαλλιέργητα όπου έκοβαν πουρνάρια και θάμνους και έφερναν στο χωριό. Καβάλα στα γαϊδούρια και μετά πεζοί γυρνούσανε τη νύχτα. Έκαναν πολύ οικονομία και για να μη ξοδεύουν ενέργεια, άναβαν δυο-δυο οικογένειες το φούρνο ή έπλυναν μαζί ρούχα να ανάβουν μία φωτιά.
Αν καμιά φορά περίσσευαν ξύλα, φρόντιζαν να τα μετατρέψουν σε κάρβουνο για να τα αποθηκεύσουν και να τα αναλώσουν τον χειμώνα. Τα κάρβουνα τα άναβαν και για το σιδέρωμα οι ράφτρες, στα πανηγύρια για να ψήσουν κρέας και για για το μαγκάλι για να ζεστάνουν τα σπίτια. Κοιμόταν νωρίς για να ξεκουραστούν και έτσι δεν ξόδευαν ενέργεια για θέρμανση και για φωτισμό.
Φωτογραφίες σχετικές με το νερό Φωτογραφίες σχετικές με την ενέργεια των ξύλων